Thúc đẩy tín dụng xanh và xanh hóa ngành Ngân hàng

Sớm nhận thức được tầm quan trọng trong việc hỗ trợ nền kinh tế đạt mục tiêu phát triển bền vững trong dài hạn, thời gian qua, ngành Ngân hàng đã đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các dự án liên quan đến chống biến đổi khí hậu.

Thông tin từ Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã hoàn thiện định hướng, chiến lược phát triển tín dụng xanh; hướng dẫn hoạt động tín dụng cho các ngành/lĩnh vực xanh, quản lý rủi ro môi trường xã hội.

Cùng với đó là hướng dẫn hoạt động tín dụng cho các ngành/lĩnh vực xanh; ban hành Thông tư 17/2022/TT-NHNN hướng dẫn quản lý rủi ro môi trường xã hội trong hoạt động cấp tín dụng; tăng cường triển khai đánh giá rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng của các TCTD.

Đồng thời, đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực và việc làm xanh, thực hiện đào tạo và bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng quản trị, điều hành về tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số đối với ngành Ngân hàng, đặc biệt về tín dụng, ngân hàng xanh. NHNN cũng hỗ trợ các TCTD tiếp nhận nguồn hỗ trợ quốc tế để cho vay ưu đãi cho các dự án xanh.

Nhờ những nỗ lực trên, hiện có 39/129 TCTD phát sinh dư nợ xanh, đạt hơn 500.524 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 4,2% dư nợ tín dụng của nền kinh tế, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực năng lượng sạch, năng lượng tái tạo (chiếm tỷ trọng 46,7%) và nông nghiệp xanh (chiếm tỷ trọng hơn 31%). Giai đoạn 2017-2022, dư nợ cấp tín dụng xanh bình quân đạt gần 23%/năm, cao hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế.

Phát biểu tại Tọa đàm về “Vai trò và kinh nghiệm của Ngân hàng Trung ương trong thúc đẩy tín dụng xanh” do NHNN và Ngân hàng Thế giới (WB) phối hợp tổ chức vừa qua, ông Martijn Regelink - Chuyên gia tài chính cao cấp WB đánh giá, tại Việt Nam, ngành Ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho các dự án liên quan đến chống biến đổi khí hậu.

Đại diện WB cũng khẳng định vai trò của Ngân hàng Trung ương trong việc thúc đẩy tín dụng xanh và xanh hóa ngành Ngân hàng là rất quan trọng. Hiện các cơ quan chính phủ, các bộ ngành, bao gồm cả NHNN đã và đang xây dựng kế hoạch hành động để đạt được tầm nhìn trên, tìm kiếm và huy động các nguồn lực kỹ thuật và tài trợ như một phần của quá trình này.

“Các công cụ “xanh” của ngân hàng trung ương có tiềm năng tạo điều kiện thuận lợi cho tín dụng và tài chính xanh phát triển” ông Martijn Regelink chia sẻ.

Tại tọa đàm, ông Martijn Regelink cũng cho biết, theo yêu cầu của NHNN, WB hiện đang xây dựng chương trình hợp tác dài hạn để khắc phục những hạn chế (thiếu năng lực hiểu biết về các dự án xanh và rủi ro môi trường/xã hội/quản trị; thiếu các dự án khả thi về mặt tài chính…) như cải thiện môi trường pháp lý và hoạt động cho tín dụng xanh trong lĩnh vực ngân hàng; tìm các giải pháp tài trợ dài hạn liên quan đến khí hậu và tích hợp vào thị trường tài chính địa phương, lồng ghép các yếu tố khí hậu, môi trường vào các chính sách vào quy định.

Chương trình hợp tác cũng cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho NHNN trong việc xây dựng khung pháp lý và năng lực thúc đẩy cho vay xanh, đánh giá các lựa chọn chính sách để kích thích tạo ra các công cụ xanh; hỗ trợ kỹ thuật cho NHNN và các NHTM trong việc xây dựng và hoàn thiện các hướng dẫn để lồng ghép rủi ro khí hậu vào khuôn khổ quy định, giám sát và hoạt động cho vay các ngân hàng.

Ông Tô Huy Vũ, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, NHNN cho biết, thời gian qua, Việt Nam đã chủ động, tích cực tham gia các cam kết quốc tế về chuyển đổi xanh, giảm phát thải khí nhà kính hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, cam kết đưa phát thải ròng về “0” đến năm 2050 tại Hội nghị COP26 và Tuyên bố chính trị về thiết lập Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng với Việt Nam.

Trong bối cảnh yêu cầu về chống biến đổi khí hậu đã trở nên cấp thiết, với những cam kết và tuyên bố chính trị với cộng đồng quốc tế, Chính phủ đang nhanh chóng triển khai một loạt các hành động để hướng tới một nền kinh tế carbon thấp, chuyển đổi năng lượng và giao NHNN thực hiện huy động nguồn lực cho tăng trưởng xanh, rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tín dụng xanh, cơ chế chính sách, chế tài nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho tăng trưởng tín dụng xanh, nghiên cứu, xây dựng mô hình phát triển ngân hàng xanh.

Để tiếp tục góp phần hiện thực hóa cam kết NetZero năm 2050, ông Tô Huy Vũ cho biết, NHNN sẽ hoàn thiện thể chế về ngân hàng và tín dụng phù hợp với các mục tiêu tăng trưởng xanh; hoàn thiện chính sách hỗ trợ chuyển đổi số mạnh mẽ trong ngành Ngân hàng như hạ tầng số, các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số, góp phần thúc đẩy tài chính toàn diện và phát triển bền vững; đào tạo để nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ hoạch định chính sách của Ngân hàng Trung ương về ngân hàng xanh, tín dụng xanh và cán bộ thực hiện nghiệp vụ tín dụng xanh của ngân hàng thương mại.

Bên cạnh đó, NHNN cũng đẩy mạnh hợp tác quốc tế như tham gia các diễn đàn về tài chính xanh, ngân hàng xanh để học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm nâng cao năng lực xây dựng, hoạch định và triển khai chính sách tín dụng xanh, tài chính xanh; tích cực đàm phán tìm kiếm các nguồn tài trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước để triển khai các hoạt động tín dụng xanh, xây dựng kế hoạch huy động nguồn lực và dự thảo điều khoản tham chiếu hỗ trợ thực hiện JETP.

Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế khẳng định, kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng chính sách tín dụng xanh và thực tiễn triển khai cũng rất cần thiết để hỗ trợ NHNN nghiên cứu, định hướng và thực hiện tốt vai trò của một Ngân hàng Trung ương trong thúc đẩy tăng trưởng.