Hiệp hội Ngân hàng Hồng Kông (Trung Quốc): Thúc đẩy lợi ích của các ngân hàng

Về cơ cấu tổ chức, HHNH Hồng Kông (HKAB) bao gồm Ban chấp hành, Ủy ban pháp chế, Hội đồng tư vấn, các Ủy ban và nhóm khác. Ủy ban chấp hành, cơ quan điều hành cấp cao nhất của HKAB, chỉ đạo các hoạt động kinh doanh và chính sách của Hiệp hội. Cơ cấu ban chấp hành gồm 12 thành viên là lãnh đạo cấp cao các ngân hàng, gồm 3 thành viên cố định (Ngân hàng Hồng Kông, Ngân hàng Standard Chartered Hồng Kông, Ngân hàng Hồng Kông Thượng Hải - HSBC) và 9 thành viên theo nhiệm kỳ. Kể từ năm 1996, thành viên cố định sẽ là đại diện từ 3 ngân hàng trên, còn các thành viên nhiệm kỳ sẽ được Hiệp hội tổ chức bầu mới.

HHNH Hồng Kông hoạt động với vai trò thúc đẩy lợi ích các ngân hàng dựa trên những chỉ đạo của Bộ trưởng Tài chính nhằm đưa ra các quy tắc cho hoạt động kinh doanh khác nhau của các thành viên Hiệp hội, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các thành viên và giải quyết các mâu thuẫn phát sinh; thúc đẩy hoạt động hỗ trợ giáo dục, trao đổi thông tin tín dụng, hệ thống công nghệ,… giữa các hội viên để tăng cường mối quan hệ các bên, củng cố vị thế và nâng cao uy tín Hiệp hội. 

Thời gian qua, HHNH Hồng Kông đã có những hoạt động tích cực, phối hợp với các cơ quan liên ngành, đề xuất những ý kiến, giải pháp cụ thể nhằm giúp Chính phủ triển khai các chính sách hiệu quả và có lộ trình cụ thể rõ ràng trong tầm nhìn thúc đẩy nền kinh tế tài chính Hồng Kông phát triển bền vững. Dưới đây là một số công việc hiện HKAB đang tập trung thực hiện:

Khuyến khích hoạt động tài chính xanh

Để khuyến khích các nhà đầu tư từ các quốc gia dọc theo “Vành đai và con đường” tài trợ cho các dự án xanh thông qua thị trường vốn Hồng Kông, ngày 28/2/2018, dựa trên những đề xuất, khuyến nghị của HHNH Hồng Kông, Bộ trưởng Tài chính Hồng Kông đã tuyên bố triển khai chương trình phát hành trái phiếu xanh với mức trần 100 tỷ đô la Hồng Kông (HKD) để hỗ trợ các dự án, công trình công cộng xanh của Chính phủ. Hơn nữa, Chính phủ cũng thông báo sẽ xây dựng hành lang pháp lý và những quy định cụ thể để các tổ chức phát hành trái phiếu xanh đủ điều kiện phát hành trái phiếu cho các dự án về năng lượng tái tạo và các dự án xanh khác.

Sau cuộc họp với HKAB về xây dựng tầm nhìn phát triển tài chính xanh tại Hồng Kông, Cơ quan tiền tệ Hồng Kông (HKMA) đã đàm phán thành công để đồng tổ chức hội nghị và hội nghị thường niên về nguyên tắc trái phiếu xã hội và trái phiếu xanh của Hiệp hội thị trường vốn quốc tế nhằm thúc đẩy tài chính xanh trong khu vực. Sau đó, HKMA đã phối hợp với Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) tổ chức hội thảo về các cơ hội tài chính xanh tại Trung Quốc đại lục.

Thúc đẩy các hoạt động đổi mới sáng tạo

HKAB đã tổ chức một số cuộc họp đánh giá tình hình phát triển Fintech, đồng thời cân đối, chỉnh sửa các quy định phù hợp với các cơ quan liên quan nhằm hoàn thiện khung thể chế, chính sách, thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo ở các doanh nghiệp Fintech tại Hồng Kông. Ngày 29/9/2017, HKMA đã đưa ra những sáng kiến đáng chú ý, tạo bước đệm cho Hồng Kông tiếp tục đổi mới, phát triển trong kỷ nguyên mới của ngân hàng thông minh.

Thứ nhất, cải tiến hệ thống thanh toán (FPS), hệ thống thanh toán mới sẽ cho phép chuyển tiền và dịch vụ thanh toán theo thời gian thực thông qua số điện thoại di động hoặc địa chỉ email, thông qua hệ thống xử lý dữ liệu ứng dụng nền tảng blockchain, giờ đây trải nghiệm thanh toán của người dùng sẽ được nâng cao hơn so với những phương thức truyền thống.

Thứ hai, triển khai khuôn khổ pháp lý thử nghiệm Fintech (Fintech Supervisory Sandbox- FSS) cho phép các ngân hàng cùng đối tác Fintech tham gia phát triển, thử nghiệm các sản phẩm, mô hình công nghệ mới như Chatroom - cung cấp những thông tin pháp lý, những hướng dẫn cụ thể cho các công ty công nghệ trong giai đoạn đầu phát triển.

Thứ ba, cải cách thủ tục pháp lý ngân hàng số theo hướng tinh gọn, chặt chẽ. HKMA phối hợp với HHNH Hồng Kông tập trung vào các lĩnh vực quản lý tài sản, tài chính trực tuyến. Những sửa đổi, bổ sung bao gồm (i) sửa đổi Luật phòng chống rửa tiền và hướng dẫn quy định cho phép sử dụng công nghệ để thu thập và xác minh thông tin khách hàng một cách nhanh chóng, linh hoạt; (ii) ban hành Thông tư đối với các tổ chức, định chế tài chính áp dụng công nghệ tiên tiến để quản lý rủi ro tín dụng liên quan đến hoạt động cho vay cá nhân; (iii) yêu cầu Ủy ban Chứng khoán Tương lai (SFC) triển khai các dịch vụ tư vấn robot cho khách hàng, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích kỹ, đánh giá hạng mục người dùng đang quan tâm, từ đó giúp họ đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả nhất.

Thứ tư, thúc đẩy quá trình sử dụng giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API) trong hoạt động ngân hàng. Khung hoàn thiện API mở được công bố ngày 18/7/2018 bao gồm lựa chọn các hàm API mở để ấn định thời gian triển khai, tiêu chuẩn kỹ thuật, quản trị nhà cung cấp dịch vụ bên thứ ba, các biện pháp tạo thuận lợi và mô hình bảo trì,… tạo điều kiện cho sự phát triển và áp dụng API rộng rãi hơn trong hệ thống các ngân hàng Hồng Kông

Hỗ trợ triển khai Basel III tại Hồng Kông

Cuối năm 2017, HHNH Trung Quốc đã tổ chức họp toàn bộ các HHNH Thượng Hải, Hồng Kông,… nhằm thông báo về việc triển khai Basel III theo lộ trình Ủy ban giám sát ngân hàng Basel (BCBS) đưa ra. Theo đó, HHNH Hồng Kông yêu cầu các ngân hàng phải lên kế hoạch tăng vốn điều lệ đáp ứng Basel III theo từng lộ trình phát triển riêng. Từ ngày 1/1/2018, HKMA đã tăng vốn đệm chống rủi ro chu kỳ (countercyclical capital buffer rate) lên 2,5%, có hiệu lực vào ngày 1/1/2019. Khi bắt đầu có hiệu lực, các ngân hàng không đảm bảo đủ tỷ lệ bổ sung sẽ bị hạn chế việc chi trả cổ tức, mua lại cổ phần cũng như các khoản thưởng. 

Dưới sự phối hợp cùng HHNH Hồng Kông và HKMA, những pháp lệnh mới được ban hành sẽ siết chặt hoạt động an ninh ngân hàng, nâng cao hiệu quả các biện pháp xử lý triệt để hoạt động AML và CFT

Những quy định sửa đổi, bổ sung về thanh khoản ngân hàng có hiệu lực từ 1/1/2018 đưa ra những yêu cầu mới về tỷ lệ đòn bẩy Basel III và các tiêu chuẩn về tỷ lệ nguồn vốn trung và dài hạn, vốn tối thiểu so với các tài sản dài hạn đã được tài trợ kể cả ngoại bảng (NSFR - net stable funding ratio), rà soát những sửa đổi về khung pháp lý cho quá trình chứng khoán hóa và xử lý rủi ro về an toàn vốn. 

Ngày 2/5/2018, HKMA đã đưa ra thông báo mới cho tất các các tổ chức được ủy quyền (AI - Authorised Institutions, tổ chức được ủy quyền theo Pháp lệnh ngân hàng để thực hiện kinh doanh nhận tiền gửi). Theo đó, HKMA sẽ tăng thời gian rà soát rủi ro lãi suất tại hệ thống các ngân hàng trên toàn Hồng Kông thêm 6 tháng. Các tổ chức sẽ phải cập nhật toàn bộ thông tin cho hệ thống quản lý rủi ro và quản lý tín dụng trước tháng 6/2019 để đảm bảo thông tin được công bố đầy đủ phục vụ cho công tác thanh tra, rà soát của cơ quan chức năng.

Ngăn chặn tệ nạn rửa tiền và tài trợ khủng bố 

HHNH Trung Quốc đang tập trung giải quyết các vấn đề liên quan tới nạn rửa tiền (AML - anti money laundering) và tài trợ khủng bố (CFT - counter terrorist financing) bắt đầu xuất hiện tại Hồng Kông, dưới sự phối hợp cùng HHNH Hồng Kông và HKMA, những pháp lệnh mới được ban hành sẽ siết chặt hoạt động an ninh ngân hàng, nâng cao hiệu quả các biện pháp xử lý triệt để hoạt động AML và CFT.

Những sửa đổi, bổ sung trong Pháp lệnh phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố đã chính thức có hiệu lực từ 1/3/2018, những quy định mới được sửa đổi nhằm đáp ứng và phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế: (i) việc mở rộng phạm vi khách hàng phải đáp ứng theo đúng luật định, tất cả hồ sơ phải được lưu trữ và công khai thông tin minh bạch, áp dụng cho một số lĩnh vực phi tài chính (bao gồm luật sư, kế toán, đại lý bất động sản,…); (ii) Các đơn vị cung cấp dịch vụ quản lý tài sản ủy thác, vốn đầu tư,… phải tuân theo chế độ cấp phép nghiêm ngặt mới, để đảm bảo đầy đủ điều kiện cho các hoạt động quản lý tài sản, tài trợ vốn,… Ngoài ra, với một số công ty hoạt động tại Hồng Kông, giấy tờ pháp nhân của người sở hữu doanh nghiệp sẽ phải công khai minh bạch, nhằm hạn chế tối đa những kẻ cầm đầu hoạt động khủng bố ẩn danh trong các công ty, doanh nghiệp, cùng với đó sẽ thực hiện mọi biện pháp nhằm tăng cường cơ chế phong tỏa tài sản khủng bố, hạn chế tối đa hoạt động khủng bố, tài trợ khủng bố tại Hồng Kông.

Theo Global Survey 2018