TS. Nguyễn Quốc Hùng: Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, chỉ sự nỗ lực của ngành Ngân hàng là chưa đủ

Đó là nhận định của Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam Nguyễn Quốc Hùng tại "Hội nghị triển khai nhiệm vụ điều hành chính sách tiền tệ năm 2024, tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô" diễn ra sáng nay (ngày 14/3).

Thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt, phù hợp kinh tế thị trường

Đánh giá về công tác điều hành chính sách tiền tệ thời gian qua, TS. Nguyễn Quốc Hùng cho rằng, Ngân hàng Nhà nước đã thực thi chính sách tiền tệ một cách linh hoạt, phù hợp kinh tế thị trường và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tạo điều kiện để các doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Cụ thể, ngay từ đầu năm 2024, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai đồng bộ các giải pháp, gồm:

Thứ nhất, triển khai phân bổ hạn mức tín dụng bình quân 15% ngay từ đầu năm. Đây là điểm rất mới.

Thứ hai, thự thi chính sách tiền tệ linh hoạt phù hợp nền kinh tế thị trường. Tiếp tục rà soát các văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện và sửa đổi. NHNN cũng đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng đơn giản hóa thủ tục cho vay, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng.

Thứ ba, tổ chức hội nghị trực tuyến toàn ngành ngày 20/2/2024 về thúc đẩy tăng trưởng tín dụng và hỗ trợ kinh tế; tổ chức Hội nghị thúc đẩy cho vay nhà ở xã hội, triển khai gói 120 nghìn tỷ ngày 12/3/2024.

Thứ tư, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung lãi suất hợp lý, cho vay theo các lĩnh vực ưu tiên, nông nghiệp, công nghiệp phụ trợ, xuất nhập khẩu; các gói tín dụng ưu đãi cho nhà ở xã hội, lâm - thủy sản, xăng dầu, cho công nhân và người lao động vay tiêu dùng....

Thứ năm, chỉ đạo các tổ chức tín dụng công khai lãi suất cho vay, đồng thời khuyến khích các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay hỗ trợ nền kinh tế.

Về việc tín dụng trong nền kinh tế tính đến ngày 28/2/2024 giảm 0,72% so với năm 2023, TS. Nguyễn Quốc Hùng cho rằng, tăng trưởng thấp trong các tháng đầu năm là hiện tượng phổ biến, từ năm 2014 – 2018 và năm 2024 thì tốc độ tăng trưởng tín dụng trong 2 tháng đầu năm đều âm.

Bên cạnh những điểm trên, Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cũng chỉ ra 5 khó khăn chính mà ngành Ngân hàng đang phải đối mặt, bao gồm:

Đầu tiên, thị trường vốn gặp nhiều khó khăn dẫn đến áp lực vốn trung dài hạn, kể cả vốn ngắn hạn đều chuyển sang vốn tín dụng ngân hàng, trong khi doanh nghiệp căng mình chống chọi với sự ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Xung đột địa chính trị trên thế giới làm đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, đơn hàng sụt giảm dẫn đến nguồn lực, tài sản cạn kiệt. Bên cạnh đó, áp lực trả nợ các khoản cơ cấu theo Thông tư 02 rất lớn, dẫn đến nhiều doanh nghiệp không đáp ứng đủ điều kiện vay vốn.

Thứ hai, ngành Ngân hàng đối diện với áp lực nợ xấu hiện hữu trong bối cảnh Nghị quyết 42 hết hiệu lực, thị trường bất động sản trầm lắng, dẫn đến xử lý tài sản đảm bảo, thu hồi nợ xấu gặp nhiều khó khăn.

Thứ ba, cho vay tiêu dùng của công ty tài chính tiếp tục khó khăn khi nhiều người vay cố tình không trả nợ, cá biệt còn thành lập hội nhóm bùng nợ công khai trên mạng xã hội, dẫn đến các tổ chức tín dụng thu hẹp phạm vi, đối tượng cho vay.

Thứ tư, hành vi gian lận tội phạm công nghệ cao, tội phạm rửa tiền diễn ra ngày càng táo bạo, tinh vi. Đối tượng tội phạm có hiểu biết về công nghệ thông tin và hệ thống ngân hàng, thường xuyên thay đổi thủ đoạn và một số đối tượng có liên quan đến yếu tố nước ngoài, gây khó khăn trong việc kiểm soát, ngăn chặn.

Cuối cùng, việc triển khai một số chương trình, chính sách theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về quy định pháp, ví như luật liên quan đến nhà ở xã hội, một số điều kiện đối với người mua nhà không phù hợp với nguồn lực, nguồn thu nhập và khả năng trả nợ của khách hàng.

Kiến nghị tháo gỡ khó khăn cho ngành ngân hàng

Tại hội nghị, TS. Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh, dòng vốn tín dụng ngân hàng chỉ là dòng vốn bổ sung, không phải dòng vốn chủ lực để giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Do vậy, chỉ sự nỗ lực riêng của ngành Ngân hàng là chưa đủ. Do vậy, TS. Nguyễn Quốc Hùng đề nghị, cùng với ngân hàng, cần sự chung tay, tháo gỡ khó khăn của các bộ, ngành, địa phương trong việc tiếp tục hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng.

Trên cơ sở đó, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng đã đưa ra 9 kiến nghị nhằm giúp các tổ chức tín dụng tăng khả năng cấp tín dụng cho nền kinh tế:

Thứ nhất, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan, chính quyền địa phương phối hợp với ngành Ngân hàng triển khai đồng bộ các giải pháp phục hồi kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp. Cụ thể như xúc tiến thương mại, hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) và một số chương trình khác, đồng thời đẩy mạnh đầu tư công, kích cầu tiêu dùng.

Thứ hai, tháo gỡ khó khăn về mặt pháp lý, đặc biệt về đất đai, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư mới, mở rộng sản xuất kinh doanh theo tiến độ, đơn giản hóa quy trình đầu tư, thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của người dân và doanh nghiệp.

Thứ ba, đề nghị Chính phủ cho phép ngân hàng có vốn nhà nước tăng vốn điều lệ, lợi nhuận để lại của các ngân hàng, để giúp các tổ chức tín dụng tăng khả năng cấp tín dụng cho nền kinh tế.

Thứ tư, nâng cao hiệu quả hoạt động của các Quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, Quỹ phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ để tăng khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp.

Thứ năm, rà soát các quy định liên quan phát triển bền vững của thị trường vốn để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp thực tiễn và theo thông lệ quốc tế, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư.

Thứ sáu, xem xét ban hành, sửa đổi, bổ sung Nghị định 101 về thanh toán không dùng tiền mặt nhằm đẩy nhanh tốc độ chuyển đổi số một cách toàn diện của ngành Ngân hàng.

Thứ bảy, trong phạm vi thẩm quyền trình Quốc hội xem xét không phạt vi phạm hành chính về thuế và tiền nộp chậm thuế GTGT với hoạt động thư tín dụng (L/C) từ năm 2011 đến nay của các tổ chức tín dụng, bởi lỗi gây ra không phải do các tổ chức tín dụng.

Thứ tám, phối hợp với ngành Ngân hàng xử lý tội phạm trên không gian mạng, hội nhóm bùng nợ, khách hàng cố tình chây ì không trả nợ, tiếp tục triệt phá ổ nhóm tín dụng đen.

Thứ chín, rà soát Bộ luật Dân sự 2015 để sửa đổi, bổ sung theo hướng nâng cao trách nhiệm dân sự đối với người đi vay, đồng thời nghiên cứu, sửa đổi Luật Phá sản theo hướng cho phá sản đối với doanh nghiệp yếu kém, không còn khả năng phục hồi để giảm gánh nặng cho nền kinh tế.

Đối với Ngân hàng Nhà nước, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng đề nghị cho phép tổ chức tín dụng cơ cấu nợ, giữ nguyên nhóm nợ với nợ gốc phát sinh từ năm 2023, kéo dài đến 31/12/2025 thay vì 30/6/2024.