Hoàn thiện quy định pháp luật về trình tự thủ tục đấu giá tài sản theo hướng chặt chẽ, minh bạch hơn

Phát biểu tại phiên thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, theo tờ trình của Chính phủ, 5 năm triển khai Luật Đấu giá tài sản, đội ngũ đấu giá viên và tổ chức đấu giá tài sản ngày càng trưởng thành, lớn mạnh với số lượng hơn 1.200 đấu giá viên và gần 600 tổ chức đấu giá tài sản (trong đó có 58 trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Trình tự, thủ tục đấu giá thống nhất, chặt chẽ, phân định rõ trách nhiệm của người có tài sản đấu giá, tổ chức đấu giá tài sản. Tài sản đấu giá ngày càng được mở rộng, nhiều cuộc đấu giá được tổ chức thành công với giá trị bán được cao hơn nhiều lần so với giá khởi điểm, nộp ngân sách nhà nước đạt giá trị lớn.

Thống kê từ tháng 7/2017 đến tháng 12/2022. Các tổ chức đấu giá tài sản đã tổ chức hơn 200.000 cuộc đấu giá, chênh lệch giữa giá trúng đấu giá và giá khởi điểm là gần 110.000 tỷ đồng, qua đó, góp phần thích cực cho việc quản lý, sử dung tài sản công, góp phần phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Quốc hội cho biết, thực tiễn Luật Đấu giá tài sản cũng bộc lộ những hạn chế, bất cập. Đó là một số quy định về trình tự, thủ tục đấu giá chưa chặt chẽ, phù hợp với thực tiễn. Việc áp dụng trình tự, thủ tục đấu giá của Luật Đấu giá tài sản đối với một số loại tài sản đặc thù còn khó khăn. Chất lượng dịch vụ đấu giá nhìn chung còn bất cập, tình trạng “quân xanh, quân đỏ”, thông đồng, dìm giá ngày càng có xu hướng tinh vi, phức tạp, cơ chế kiểm soát còn bộc lộ một số vướng mắc;

Bên cạnh đó, nhận thức của một số cơ quan, tổ chức, đơn vị còn chưa đúng, chưa đầy đủ về vai trò, trách nhiệm và phạm vi quản lý nhà nước trong hoat động đâú giá tài sản, công tác kiểm tra, thanh tra của cơ quan quản lý Nhà nước ở Trung ương và địa phương còn hạn chế nên việc phát hiện, chấn chỉnh sai phạm có lúc, có nơi còn chưa kịp thời, hiệu quả.

Trước yêu cầu đó, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đấu giá tài sản. Theo đó, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra thống nhất quan điểm xây dựng dự án Luật theo hướng:

Một là, tiếp tục thể chế hoá quan điểm chủ trương của Đảng về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, phát huy vai trò của hoạt động đấu giá trong phát triển kinh tế xã hội, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, chuyển đổi số, phòng chống tiêu cực, tham nhũng.

Hai là, hoàn thiện quy định về trình tự thủ tục đấu giá tài sản theo hướng chặt chẽ, công khai minh bạch, áp dụng thống nhấy cho các loại tài sản đấu giá nhưng vẫn đảm bảo tính đặc thù của một số loại tài sản cụ thể trên cơ sở kế thừa các quy định còn phù hợp với Luật Đấu giá tài sản; Tăng cường trách nhiệm của ngừoi có tài sản đấu giá, đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các văn bản pháp luật có liên quan, khắc phục những tồn tại, bất cập của hoạt động đấu gía tài sản hiện nay.

Ba là, bảo đảm sự quản lý thống nhất, hiệu quả của Nhà nước đối với tổ chức và hoạt động đấu giá tài sản, phân công, phân nhiệm rõ ràng, tạo cơ chế phối hợp hiệu qur trong quản lý nhà nước về đấu giá tài sản giữa Nhà nước với tổ chức xã hội nghề nghiệp của đấu giá viên.

Bốn là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động đấu giá tài sản, góp phần thực hiện việc chuyển đổi số trong hoạt động đấu giá tài sản theo lộ trình phù hợp.

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật để phù hợp với thực tiễn và thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước; đánh giá cao hồ sơ dự án Luật được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng và chi tiết. Các đại biểu cho ý kiến về phạm vi sửa đổi; tỷ lệ tiền đặt cọc trong đấu giá; tiêu chuẩn, điều kiện của đấu giá viên; sự đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với các văn bản quy phạm pháp luật khác.

Các đại biểu cũng thống nhất với việc bổ sung về đấu giá viên, tổ chức đấu giá tài sản như nghiêm cấm đấu gía viên để lộ thông tin về ngừoi đăng ký tham gia đấu giá nhằm mục đích trục lợi, bổ sung quy định về trách nhiệm tham giá bồi dưỡng bắt buộc hàng năm đối với đội ngũ đấu giá viên, góp phấn nâng cao đội ngũ đấu giá viên; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong đấu giá để thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động đấu giá theo lộ trình phù hợp; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đấu giá tài sản.

Liên quan đến quy định về đấu giá quyền sử dụng đất, các đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung các điều khoản quy định cụ thể về thời gian nộp tiền đấu giá quyền sử dụng đất và quy định thời gian tối đa, người đấu giá phải nộp tiền và nếu không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ hành chính thì huỷ kết quả đầu giá, đồng thời quy định trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền. Đối với tài sản đấu giá có điều kiện như quyền sử dụng đất hay khai thác khoáng sản trước, khi đưa ra đấu giá cần quy định phương án thực hiện tham gia đấu giá của các tổ chức cá nhân.

Với quy định liên quan đến thời gian nộp tiền đấu giá quyền sử dụng đất, đang quy định thời hạn là 120 ngày mới được huỷ kết quả trúng đấu giá, nhiều đại biểu cho rằng, thời gian này quá dài, vì vậy nên quy định cứng thời gian nộp tiền đấu giá quyền sử dụng đất trong Luật Đấu giá tài sản sẽ phù hợp. Còn nếu không trúng đấu giá thì huỷ ngay bởi thực tế có hiện tượng khi trúng đấu giá rồi, thời gian nộp tiền rất dài nên việc đấu gía không đạt kết quả như mong đợi.

Kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh ghi nhận các ý kiến trách nhiệm, chất lượng của đại biểu. Chủ nhiệm Ủy ban Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu tối đa các ý kiến để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, xây dựng Báo cáo thẩm tra sơ bộ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tới.