Ngành dệt may: Đối mặt với sóng gió

Lợi nhuận ròng tăng trưởng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2021

Trong quý II/2021, kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam tăng 24,6% so với cùng kỳ năm ngoái, thậm chí cao hơn 7,4% so với mức trước đại dịch  nhờ nhu cầu gia tăng từ các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam như Mỹ (tăng 42% so với cùng kỳ) và EU (tăng 18% so với cùng kỳ).

Ước tính tổng doanh thu quý II/2021 của các doanh nghiệp dệt may niêm yết tăng 22,1% so với cùng kỳ trong khi lợi nhuận ròng trong tăng 141,7% so với cùng kỳ. Mức tăng trưởng lợi nhuận này là nhờ mức nền thấp trong quý II/2020 do gián đoạn sản xuất trong đợt bùng phát dịch đầu tiên, cải thiện danh mục sản phẩm (sợi tái chế, thảm trải giường) và gia tăng đơn hàng FOB (chuyển đơn hàng từ các nước chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh sang Việt Nam).

Tổng doanh thu 6 tháng đầu năm 2021 của các công ty dệt may niêm yết tăng 7,3% so với cùng kỳ nhưng giảm nhẹ 12,3% so với 6 tháng đầu năm 2019. TNG và GIL đều ghi nhận mức tăng trưởng cao về doanh thu trong 6 tháng đầu năm 2021, tăng lần lượt 28,9% so với cùng kỳ và 29,5% so với cùng kỳ do doanh nghiệp nhanh chóng lấy được các đơn hàng dịch chuyển từ các nước đối thủ sang Việt Nam.

Biên lợi nhuận gộp một số doanh nghiệp đã được cải thiện mạnh mẽ trong 6 tháng đầu năm 2021. Cụ thể, biên lợi nhuận gộp của STK tăng 6,3% điểm % so với cùng kỳ lên 19,5% trong 6 nhờ đóng góp từ mảng sợi tái chế có biên lợi nhuận cao (chiếm 56% doanh thu 6 tháng đầu năm 2021 so với 38% trong 6 tháng đầu năm 2020). Lợi nhuận gộp 6 tháng đầu năm 2021 của VGT tăng 6,6 điểm % so với cùng kỳ nhờ hưởng lợi từ các đơn hàng FOB chuyển từ Myanmar và Ấn Độ sang Việt Nam và đóng góp từ mảng sợi có biên lợi nhuận cao hơn.

Trong khi đó, biên lợi nhuận gộp của TNG và TCM giảm 3,8% điểm % so với cùng kỳ và 0,8% điểm % so với cùng kỳ do thiếu hụt các đơn hàng khẩu trang, vải ani-virus và chi phí vận chuyển tăng cao từ các đơn hàng ODM.

Nhìn chung, quý II/2021, tổng lợi nhuận ròng của các doanh nghiệp dệt may tăng 141,7% so với cùng kỳ. Lợi nhuận ròng 6 tháng đầu năm 2021 tăng 90% so với cùng kỳ, thậm chí cao hơn 25,8% so với 6 tháng đầu năm 2019.

Chi phí logistics tăng cao, thiết hụt nguồn nhân lực

Mặc dù Việt Nam đang phải đối mặt với đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ 4 nhưng những tác động tiêu cực từ tình hình chính trị và dịch bệnh đối với Myanmar và Ấn Độ là cơ hội để Việt Nam tăng thị phần tại Mỹ và Hàn Quốc.

Phân tích của VNDIRECT cho rằng TNG, MSH và GIL có thể là những doanh nghiệp hưởng lợi nhất vì các nhà máy của họ đang được đặt tại Thái Nguyên, Nam Định và Huế - những nơi nằm ngoài tâm dịch hiện tại. Thị trường Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu chính của GIL, chiếm khoảng 70% doanh thu xuất khẩu của GIL trong 6 tháng đầu năm 2021. Trong khi TNG và MSH ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận đáng kể trong quý II/2021 một phần nhờ các đơn hàng FOB được chuyển từ Ấn Độ và Myanmar sang Việt Nam. Sự gia tăng các đơn đặt hàng do gián đoạn nguồn cung ở thị trường Ấn Độ và Myanmar sẽ đóng góp lần lượt 20% và 15% vào doanh thu của TNG và MSH trong năm 2021.

Dù vậy, đợt bùng phát dịch COVID-19 ở khu vực phía Nam có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng một lần nữa do các công ty không thể vận chuyển nguyên liệu và thiếu nguồn nhân lực để đảm bảo thời gian giao hàng. Theo Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS), thời gian giãn cách xã hội kéo dài sẽ ảnh hưởng lớn đến kết quả kinh doanh của các công ty dệt may khi khoảng 50% nhà máy đặt tại khu vực miền Nam. Hiện tỷ lệ nhà máy phải đóng cửa đã lên tới 30 - 35%, chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ do không đủ kinh phí để thực hiện “3 tại chỗ” cho người lao động.

Ngành dệt may Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức thiếu hụt lao động và tỷ lệ tiêm vaccine thấp. Với kịch bản tích cực COVID-19 được kiểm soát vào cuối tháng 8/2021, kim ngạch xuất khẩu của dệt may trong năm 2021 có thể chỉ đạt 33 tỷ USD (giảm 6% so với cùng kỳ), hoàn thành 84% kế hoạch năm 2021 (39 tỷ USD).

Chi phí vận tải bằng container đã tăng ba lần trong 6 tháng đầu năm 2021. Tình trạng thiếu container rỗng và chi phí logistic tăng cao có thể ảnh hưởng đến các doanh nghiệp có đơn hàng ODM và OBM. Hơn nữa, VITAS dự báo rằng nếu dịch COVID-19 được kiểm soát vào cuối tháng 8/2021, số lượng công nhân dự kiến sẽ chỉ đạt 60-65%. Do đó, việc thiếu hụt nguồn nhân lực cũng sẽ thách thức lớn cho ngành dệt may trong quý III/2021.