Tài chính số giúp nâng cao khả năng tiếp cận và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính cho người dân, doanh nghiệp. Nhiều tính toán cho thấy chi phí mỗi giao dịch thực hiện trên kênh kỹ thuật số giảm 80 - 90% so với các giao dịch truyền thống.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm khoa học với chủ đề “Niềm tin của người tiêu dùng với các dịch vụ tài chính số” do Viện Chiến lược Ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức ngày 22/5, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết, quá trình chuyển đổi số và những tiến bộ của công nghệ từ cuộc Cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 đã và đang có những tác động không nhỏ tới lĩnh vực tài chính, ngân hàng. Các công nghệ của CMCN 4.0 cho phép tùy biến sản phẩm để phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng,giúp tăng cường khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính theo những cách thức sâu sắc, toàn diện hơn.
Công nghệ hiện đại và đổi mới sáng tạo là một trong những nền tảng để phát triển tài chính số; đồng thời, tài chính số lại đóng vai trò hết sức quan trọng trong thúc đẩy khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính tới người dân, doanh nghiệp trong xã hội, cụ thể:
Ở phương diện vi mô, tài chính số giúp người dân, doanh nghiệp tiếp cận các sản phẩm, dịch vụ tài chính với chi phí hợp lý, thuận tiện và an toàn hơn so với các sản phẩm, dịch vụ tài chính truyền thống; giúp các nhà cung cấp dịch vụ tài chính tiết giảm chi phí, tùy biến hơn trong thiết kế sản phẩm, dịch vụ, từ đó, mở ra tiềm năng lớn trong việc nâng cao khả năng tiếp cận tài chính. Nhiều tính toán cho thấy chi phí mỗi giao dịch thực hiện trên kênh kỹ thuật số giảm đến 80 - 90% so với các giao dịch truyền thống.
Các mô hình kinh doanh mới dựa trên công nghệ số như ngân hàng di động, đại lý ngân hàng, cùng với các sản phẩm, dịch vụ như ví điện tử, tiền di động tạo ra các phương thức giao dịch mới, dễ dàng tiếp cận hơn cho người dân, kể cả những người không có tài khoản ngân hàng sống ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, qua đó thúc đẩy mạnh mẽ hơn tài chính toàn diện.
Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới, nhờ việc áp dụng tiền di động, số lượng người trưởng thành có ít nhất 1 tài khoản tại một ngân hàng, tổ chức tài chính khác hoặc với nhà cung cấp dịch vụ tiền di động đến năm 2021 đạt 76% (trong khi năm 2011 chỉ ở mức 25%).
Ngân hàng di động và đại lý ngân hàng còn cho phép người dân thực hiện các giao dịch tài chính qua thiết bị di động và sử dụng đại lý bán lẻ để gửi, nhận tiền, thanh toán hóa đơn… Tiện ích này đặc biệt được minh chứng rõ trong đại dịch COVID-19.
Ở phương diện vĩ mô, tài chính số giúp nâng cao khả năng tiếp cận và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ tài chính cho người dân, doanh nghiệp; qua đó cải thiện đáng kể thu nhập và chất lượng cuộc sống của họ; góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết, tại Việt Nam, quá trình chuyển đổi số ngành Ngân hàng đã và đang diễn ra mạnh mẽ, đạt được nhiều kết quả khả quan.
Những con số ấn tượng và chuyển đổi số mang lại có thể kể đến như: Các ngân hàng, trung gian thanh toán được kết nối liên thông, với thời gian giao dịch tính bằng giây. Giá trị giao dịch qua ngân hàng trung bình lên tới 900.000 tỷ đồng (tương đương với hơn 40 tỷ USD) với khoảng hơn 8 triệu giao dịch/ngày. Đã có 68% người trưởng thành có tài khoản ngân hàng với hơn 114 triệu tài khoản đã được mở tại các ngân hàng. Thông qua chuyển đổi số, tỷ lệ chi phí/doanh thu của các ngân hàng đã giảm xuống ngưỡng 30 - 40%, giúp tiết giảm đáng kể chi phí hoạt động.
Tại tọa đàm các đại biểu tập trung thảo luận về các nội dung: Bảo vệ người tiêu dùng tài chính: kinh nghiệm quốc tế và khuyến nghị cho Việt Nam; Các yếu tố tác động tới niềm tin của người tiêu dùng với các nhà cung cấp dịch vụ tài chính số; Chuyển đổi số ngành Ngân hàng - cơ hội cho các tổ chức cung ứng dịch vụ tài chính; Ứng dụng công nghệ, giảm chi phí tiếp cận khoản vay cho người tiêu dùng tài chính...
Cùng với đó, các đại biểu cũng kiến nghị, NHNN: Tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách, khung khổ pháp lý, các quy định liên quan đến bảo mật thông tin, dữ liệu cá nhân; quy định về việc cung ứng dịch vụ mới, hiện đại của các TCTD, tổ chức công nghệ tài chính, công ty bảo hiểm, công ty viễn thông; quy định yêu cầu chuẩn hóa về cơ chế giải quyết khiếu nại, quyền của người tiêu dùng đối với hệ thống thông tin tín dụng;
Tiếp tục nâng cấp phát triển hạ tầng công nghệ phục vụ chuyển đổi số đảm bảo an ninh, an toàn thông tin. Ứng dụng công nghệ để phát triển sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số tiện ích phục vụ người dân đi đôi với đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động ngân hàng;
Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan tham gia bảo vệ người tiêu dung dịch vụ tài chính (cơ chế chia sẻ thông tin, cơ chế phối hợp bảo vệ quyền lợi người tiêu dung dịch vụ tài chính…);
Tiếp tục tăng cường công tác đào tạo và tuyên truyền, giáo dục tài chính cho người dân. Có thể phối hợp các nền tảng số để triển khai các chương trình giáo dục và nâng cao năng lực tài chính…
Về phía các tổ chức cung ứng dịch vụ tài chính, các đại biểu yêu cầu: Cần hình thành bộ phận chuyên trách trong an ninh tài khoản và bảo mật thông tin cá nhân của khách hàng; Xây dựng cơ chế tiếp nhận, quản lý và giải quyết khiếu nại và quy trình xử lý rủi ro trong trường hợp phát sinh sự cố, hỗ trợ khách hàng giải quyết vấn đề nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả…
Đồng thời, thiết kế trải nghiệm sản phẩm số thuận tiện kết hợp với chốt chặn an toàn; Liên tục truyền thông, nâng cao nhận thức khách hàng để khách hàng có thể chủ động phát hiện, nhận biết các rủi ro tiềm ẩn; Phối hợp cơ quan quản lý nâng cao nhận thức người dân trong môi trường đổi mới số, để khách hàng có thể tự bảo vệ bản thân trong môi trường số.