Theo báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới vừa công bố hôm nay (ngày 16/4) từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), các ngân hàng trung ương toàn cầu sẽ bắt đầu hạ lãi suất vào nửa cuối năm nay khi lạm phát giảm.
IMF cho biết, tăng trưởng kinh tế cũng sẽ vẫn kiên cường. IMF dự kiến tăng trưởng toàn cầu sẽ tăng ở mức 3,2% trong năm nay, cao hơn 0,1% so với dự báo hồi tháng 1.
Hiện tại, tổ chức này nhận thấy xác suất xảy ra suy thoái kinh tế toàn cầu ở mức 10% - theo đó, suy thoái được định nghĩa là khi tốc độ tăng trưởng giảm xuống dưới 2%.
Điều sẽ cho phép các ngân hàng trung ương bắt đầu cắt giảm lãi suất là việc lạm phát được dự đoán sẽ tiếp tục giảm trong năm nay, với lạm phát toàn cầu dự kiến sẽ giảm xuống 5,9% trong năm nay và 4,5% vào năm tới so với mức 6,8% của năm ngoái.
Lạm phát toàn cầu giảm được thúc đẩy bởi sự sụt giảm của cái gọi là lạm phát "cốt lõi" - hay giá hàng hóa không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng dễ biến động – cũng được hỗ trợ bởi lãi suất tăng, thị trường việc làm suy yếu và giá năng lượng cao hơn.
Tuy nhiên, dự báo này được đưa ra trước khi Iran tấn công Israel. IMF cảnh báo trong báo cáo rằng bất kỳ sự leo thang xung đột nào ở Trung Đông đều có thể thay đổi quỹ đạo.
Triển vọng về việc cắt giảm lãi suất của IMF cũng cho thấy sự không giống nhau ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Sự khác biệt về lạm phát và tăng trưởng giữa Mỹ, châu Âu và các nước phát triển khác có thể đồng nghĩa với thời gian biểu cho việc cắt giảm lãi suất khác nhau đối với các ngân hàng trung ương ở những khu vực đó.
Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) được dự báo sẽ “mở màn” đợt cắt giảm lãi suất lần này của các ngân hàng trung ương lớn trên toàn cầu, có thể vào tháng 6.
Nhưng Mỹ vẫn là một quốc gia có nhiều sự quan tâm hơn khi các nhà đầu tư tiếp tục đẩy lùi đặt cược thời điểm cắt giảm có thể bắt đầu, do dữ liệu lạm phát nóng hơn dự kiến và nền kinh tế có khả năng phục hồi đáng kinh ngạc.
Trong số các nền kinh tế phát triển, Mỹ đã có được sự phục hồi mạnh mẽ nhất nhờ tăng năng suất lao động.
Giám đốc điều hành IMF Kristalina Georgieva cho biết trong bài phát biểu tuần trước trước cuộc họp mùa xuân của IMF/Ngân hàng Thế giới tại Washington: “Các nhà hoạch định chính sách phải kiên định trước những lời kêu gọi cắt giảm lãi suất sớm”.
“Việc nới lỏng sớm có thể gây ra những bất ngờ mới về lạm phát, thậm chí có thể cần phải thắt chặt tiền tệ hơn nữa.”
IMF dự đoán rằng vào quý IV năm nay, lãi suất chính sách của FED sẽ giảm từ mức hiện tại là 5,25-5,5% xuống 4,5%-4,75%, đồng nghĩa với việc sẽ có 3 lần cắt giảm lãi suất, phù hợp với tỷ lệ trung bình các quan chức FED nhận định tại cuộc họp chính sách tháng 3 vừa rồi.
Đây là mức nhiều hơn những gì các nhà đầu tư đang mong đợi; đặt cược hiện tại chỉ dành cho hai lần cắt giảm trong năm nay.
Kỳ vọng tăng trưởng
IMF đã nâng triển vọng tăng trưởng của Mỹ thêm 0,6% lên 2,7% trong năm nay - cao hơn mức 2,1% mà FED dự kiến, trước khi giảm xuống 1,9% vào năm tới do thắt chặt tài chính dần dần và nhu cầu thị trường việc làm giảm sút.
Ngược lại, khu vực đồng Euro đang phục hồi dần dần, cho thấy những tác động kéo dài của giá năng lượng cao và tăng trưởng năng suất yếu hơn.
Tăng trưởng ở khu vực đồng Euro được dự đoán sẽ phục hồi từ mức thấp ước tính 0,4% vào năm ngoái, phản ánh mức độ ảnh hưởng tương đối cao do cuộc chiến ở Ukraine, lên 0,8% trong năm nay và 1,5% vào năm 2025.
Mặc dù tăng trưởng toàn cầu dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng ổn định trong năm nay và năm tới, nhưng vẫn ở mức yếu. Triển vọng trong trung hạn cũng thấp nhất trong nhiều thập kỷ.
Phân tích của IMF cho thấy sự suy giảm đáng kể và trên diện rộng về năng suất, đây cũng là nguyên nhân chiếm hơn một nửa suy giảm ở các nền kinh tế tiên tiến và mới nổi.
Một yếu tố khác là mức tăng trưởng GDP bình quân trên đầu người dự kiến giảm xuống còn 2,1% - giảm từ mức 3,1% trước khủng hoảng tài chính toàn cầu - điều này có thể ảnh hưởng đến mức sống.
Sự tham gia của người dân vào lực lượng lao động dự kiến cũng sẽ giảm do dân số già đi và đầu tư kinh doanh suy yếu.
Thương mại toàn cầu cũng sụt giảm khi các khối thương mại mới xuất hiện sau xung đột Nga -Ukraine xảy ra, dẫn đến sự phân mảnh nhiều hơn, cùng với sự suy yếu trong liên kết thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ.
Nền kinh tế Trung Quốc dự kiến sẽ giảm tốc trong năm nay xuống còn 4,6% từ mức 5,2% của năm ngoái và tiếp tục xuống còn 4,1% vào năm tới.
IMF cho biết trí tuệ nhân tạo (AI) có thể thúc đẩy đầu tư trong một số trường hợp trong thời gian ngắn và trong trung hạn, AI có thể nâng cao năng suất và thu nhập của người lao động cũng như thúc đẩy tăng trưởng. Nhưng AI cũng có thể gây ra sự dịch chuyển việc làm và bất bình đẳng.
Theo IMF, các nền kinh tế tiên tiến sẽ được hưởng lợi từ AI sớm hơn các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển. Ở các nền kinh tế tiên tiến, AI có thể ảnh hưởng đến khoảng 60% người lao động, với khoảng một nửa trong số này sẽ đạt được năng suất và thu nhập cao hơn. Nửa còn lại có thể thấy nhu cầu việc làm của họ thấp hơn và mức lương thấp hơn.
IMF ước tính AI có thể ảnh hưởng đến khoảng 40% việc làm ở các nền kinh tế thị trường mới nổi, khả năng tăng năng suất cũng thấp hơn.