Ngành Ngân hàng quyết tâm tăng trưởng tín dụng hiệu quả ngay từ đầu năm

Tham dự hội nghị còn có đại diện lãnh đạo các vụ/cục, các đơn vị thuộc NHNN và lãnh đạo NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố; ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam; đại diện lãnh đạo các tổ chức tín dụng (TCTD)…. Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến tại các điểm cầu NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, trong bối cảnh vô cùng khó khăn, thách thức của năm 2023, toàn ngành Ngân hàng đã có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, cơ bản đạt được những thành tựu quan trọng được Đảng, Chính phủ, cộng đồng quốc tế ghi nhận.

Trong năm 2024, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, tình hình kinh tế toàn cầu tiếp tục dự báo mức tăng trưởng thấp hơn năm 2023, bối cảnh thị trường tài chính tiền tệ thế giới sẽ tiếp tục có những khó khăn, phức tạp. Là một nền kinh tế có độ mở lớn, Việt Nam sẽ không tránh khỏi những ảnh hưởng. Chính vì vậy, ngay từ đầu năm 2024, NHNN đã quyết liệt thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về ưu tiên hỗ trợ tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát tại Nghị quyết 01/NQ-CP và các văn bản chỉ đạo, thực hiện các giải pháp điều hành hoạt động tín dụng, tháo gỡ khó khăn, tăng khả năng tiếp cận tín dụng. NHNN đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tạo điều kiện cho các TCTD trong cung ứng tín dụng, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong tiếp cận tín dụng.

Thống đốc đề nghị các đại biểu tham gia hội nghị tập trung trao đổi, thảo luận cũng như đề xuất các giải pháp tập trung vào nội dung cho tín dụng năm 2024, đặc biệt đối với các lĩnh vực ưu tiên và tín dụng cho các lĩnh vực thị trường còn đang khó khăn.

Thống đốc cũng cho biết, thời gian qua có nhiều ý kiến đề nghị kéo dài hiệu lực của Thông tư 02/2023/TT-NHNN (Thông tư 02). “Vậy kéo dài nội hàm, chỉnh sửa thông tư này như thế nào thì đề nghị các TCTD cũng có ý kiến, vì thông tư này gắn liền với hoạt động của chúng ta”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nêu gợi ý.

Liên quan đến lãi suất, đến nay, mặt bằng lãi suất đã giảm hơn 2% so với cuối năm 2023, mặt bằng lãi suất huy động cũng đang rất thấp. Thống đốc cho biết, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo ngành Ngân hàng giảm lãi suất để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp. Do đó, qua hội nghị, Thống đốc cũng kỳ vọng các TCTD có ý kiến để thể hiện được quyết tâm của hệ thống ngân hàng trong việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân.

Vì sao tín dụng tăng trưởng chậm?

Điều hành phiên trao đổi, thảo luận tại hội nghị, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú cho biết, tinh thần của hội nghị là nhằm tìm ra các giải pháp để “Đẩy mạnh tín dụng ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2024”. Đồng thời, nêu bật những khó khăn để trao đổi tìm ra các giải pháp tháo gỡ.

Báo cáo tại hội nghị, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho biết, đến cuối năm 2023, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 13,71% so với cuối năm 2022. Tuy nhiên bước sang tháng 1/2024, tín dụng toàn hệ thống giảm 0,6% so với cuối năm 2023.

Xét theo ngành kinh tế: Tạm tính đến cuối năm 2023, dư nợ ngành nông, lâm, thủy sản tăng 6,95%; ngành công nghiệp và xây dựng tăng 10,29%; ngành thương mại dịch vụ tăng 15,83%.

Tín dụng đối với lĩnh vực ưu tiên tăng trưởng tốt, đến cuối năm 2023 tín dụng lĩnh vực nông nghiệp nông thôn tăng 11,56%; tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tăng 13,61%; tín dụng đối với lĩnh vực xuất khẩu tăng 6,57%; tín dụng đối với lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, lĩnh vực doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao lần lượt tăng 26,18% và 17,52%.

Đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, bà Hà Thu Giang cho biết, tiếp tục nằm trong tầm kiểm soát, theo đó, đến cuối năm 2023, cụ thể: Tín dụng đối với lĩnh vực chứng khoán chiếm tỷ trọng 0,62% tổng dư nợ nền kinh tế; Số dư TCTD đầu tư trái phiếu doanh nghiệp theo giá gốc trái phiếu của toàn hệ thống giảm 30,3% so với cuối năm 2022, chiếm 1,31% tổng dư nợ toàn nền kinh tế; Tín dụng đối với các dự án BOT, BT giao thông giảm 6,79% so với cuối năm 2022; Tín dụng lĩnh vực bất động sản (BĐS) tăng 11,81% so với cuối năm 2022, chiếm 21,28% tổng dư nợ nền kinh tế; trong đó tín dụng kinh doanh BĐS tăng 35,38%; tín dụng tiêu dùng BĐS tăng 1,08%, chiếm tỷ trọng 62,12% dư nợ tín dụng BĐS.

Trước thực trạng hoạt động tín dụng giảm trong những tháng đầu năm, Phó Thống đốc Đào Minh Tú yêu cầu đại diện NHTM làm rõ nguyên nhân tín dụng giảm là do đâu? Cơ chế chính sách, lãi suất… hay do sức hấp thụ vốn của nền kinh tế?

Qua phát biểu, đại diện Hiệp hội Ngân hàng, các lãnh đạo ngân hàng (Agribank, BIDV, Vietcombank, VietinBank, MB, VPBank, Techcombank, LPBank, HDBank, SeABank…) đều khẳng định, tăng trưởng tín dụng giảm không phải từ cơ chế chính sách của ngân hàng hay lãi suất, mà nguyên nhân chính đến từ cầu tín dụng trong nền kinh tế vẫn còn thấp, thị trường bất động sản vẫn trầm lắng, cũng như sự đứt gãy của các chuỗi cung ứng dẫn đến việc các doanh nghiệp chưa mặn mà vay vốn để sản xuất kinh doanh.

Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Nguyễn Quốc Hùng khẳng định, nguyên nhân chính dẫn đến tăng trưởng tín dụng giảm trong tháng đầu năm 2024 là do cầu tín dụng trong nền kinh tế còn thấp. Bên cạnh đó, với rủi ro nợ xấu tăng cao, cộng với việc Thông tư 02 sắp hết hiệu lực cũng khiến các TCTD thận trọng hơn khi cho vay. Do đó, để giải bài toán tăng trưởng tín dụng, ông Nguyễn Quốc Hùng cho rằng, chỉ mình sự nỗ lực của ngành Ngân hàng là chưa đủ, cần có sự chung tay của các bộ, ngành, địa phương trong việc ban hành các giải pháp, cũng như tháo gỡ những khó khăn về pháp lý để kích cầu tiêu dùng trong nước, từ đó mới thúc đẩy tăng trưởng tín dụng hiệu quả.

Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng Giám đốc Vietcombank cũng cho rằng, tín dụng giảm trong những tháng đầu năm là do cầu tín dụng trong nền kinh tế thấp, thị trường bất động sản trầm lắng do vướng mắc pháp lý chưa được giải quyết. Ngoài ra, việc đứt gãy các chuỗi cung ứng toàn cầu cũng khiến các doanh nghiệp ngại kinh doanh, dẫn đến không có nhu cầu vay vốn.

Với mặt bằng lãi suất thấp như hiện nay, ông Nguyễn Thanh Tùng khẳng định, lãi suất và các điều kiện tín dụng không cản trở khách hàng vay vốn. “Theo xu hướng hàng năm, dư nợ tín dụng tại Vietcombank thường giảm trong tháng 1-2 của năm. Các tháng sau đó, việc giải ngân tín dụng sẽ tăng trưởng trở lại”, ông Nguyễn Thanh Tùng chia sẻ.

Ông Đỗ Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ban Điều hành VietinBank cho rằng, điểm nghẽn chính trong tăng trưởng tín dụng hiện nay là sự giảm sút trong nhu cầu hấp thụ tín dụng của doanh nghiệp do tác động của các yếu tố kinh tế vĩ mô trong và ngoài nước.

Do vậy, để kích cầu tăng trưởng tín dụng, ông Đỗ Thanh Sơn đề xuất các bộ ngành và các địa phương: (i) có các giải pháp kích cầu tiêu dùng nội địa; tiếp tục có các chính sách ưu đãi thu hút vốn đầu tư nước ngoài; tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp; (ii) nghiên cứu các chính sách hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp; đa dạng hóa nguồn cung - đối tác, nhà cung cấp nguyên, nhiên, phụ liệu, linh kiện đầu vào đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh; đa dạng hóa thị trường xuất khẩu; (iii) thúc đẩy các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Bổ sung thêm các nguyên nhân khiến tín dụng giảm trong những tháng đầu năm, ông Trần Long, Phó Tổng Giám đốc BIDV cho rằng, các động lực tăng trưởng kinh tế như: xuất khẩu, tiêu dùng, sản xuất công nghiệp, đầu tư tư nhân còn chậm; hoạt động của doanh nghiệp còn nhiều khó khăn như vướng mắc về pháp lý, môi trường kinh doanh, chi phí logistics tăng lên do chiến tranh, trong khi thị trường đầu ra còn khó khăn. Nhiều doanh nghiệp có khả năng quản trị thấp, sức khỏe yếu, chất lượng báo cáo tài chính chưa tốt... dẫn tới việc đánh giá và cấp tín dụng cho các doanh nghiệp này còn gặp nhiều khó khăn.

Liên quan đến Thông tư 02, các ý kiến phát biểu tại hội nghị đều có chung quan điểm kiến nghị NHNN xem xét kéo dài thời hạn thêm từ 6-12 tháng. Trước những khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp, ông Hồ Nam Tiến, Tổng Giám đốc LPBank đề xuất gia hạn thời hạn hiệu lực của Thông tư thêm 12 tháng đến ngày 30/6/2025 để tiếp tục hỗ trợ khách hàng có khả năng hồi phục. Cùng chung quan điểm, ông Phạm Như Ánh, Tổng Giám đốc MB cũng đề xuất kéo dài thời hiệu của Thông tư 02 thêm 1 năm (đến ngày 30/6/2025).

Bên cạnh kiến nghị NHNN gia hạn thêm thời gian thực hiện Thông tư 02, ông Phạm Quang Thắng, Phó Tổng Giám đốc Techcombank cũng kiến nghị NHNN không tính số lần gia hạn nợ của doanh nghiệp kéo dài Thông tư này.

Về phía Hiệp hội Ngân hàng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng cũng đề xuất NHNN nên xem xét gia hạn Thông tư 02 thêm từ 6-12 tháng. Bởi thực tế cho thấy, năm 2024 nền kinh tế tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, do vậy, việc kéo dài Thông tư 02 là cần thiết để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Ủng hộ ý kiến của các ngân hàng về gia hạn Thông tư 02, ông Nguyễn Đức Vinh, Tổng Giám đốc VPBank cũng đề nghị gia hạn đến tháng 6/2025, với các điều kiện gia hạn hợp lý để hỗ trợ doanh nghiệp, nền kinh tế và chính các TCTD.

Triển khai đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp tín dụng

Phát biểu tại hội nghị, ông Phạm Toàn Vượng, Tổng Giám đốc Agribank cam kết, năm 2024, Agribank sẽ tiếp tục điều hành lãi suất huy động tương đồng với nhóm NHTM Nhà nước góp phần bình ổn tâm lý thị trường, đồng thời chủ động tiết giảm chi phí hoạt động tạo cơ sở để giảm lãi suất cho vay và tiếp tục triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi hướng đến các nhóm khách hàng mục tiêu hoạt động trong lĩnh vực cho vay nông nghiệp nông thôn, xuất khẩu, cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa,...

“Agribank cam kết tiếp tục bám sát chỉ đạo của Chính phủ, NHNN; triển khai quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả; tiếp tục triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi lãi suất cho từng đối tượng khách hàng”, ông Phạm Toàn Vượng cam kết và cho rằng, để đạt hiệu quả cao, ngoài sự nỗ lực của hệ thống ngân hàng, cần có sự vào cuộc tích cực của các cấp có thẩm quyền từ trung ương đến địa phương trong công tác giải quyết những vấn đề về pháp lý đối với các dự án đầu tư, cải thiện môi trường kinh doanh, đơn giản hóa quy trình đầu tư và thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của người dân, doanh nghiệp.

Để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng trong năm 2024, ông Nguyễn Thanh Tùng cho biết, Vietcombank sẽ tiếp tục chính sách lãi suất cho vay thấp so với thị trường, tiếp tục tháo gỡ khó khăn vướng mắc, rà soát các quy trình tín dụng, đơn giản hoá các quy trình cho vay…. Đồng thời, tiếp tục tăng trưởng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ.

Tuy nhiên, để các giải pháp của ngân hàng đạt hiệu quả cao, ông Nguyễn Thanh Tùng kiến nghị NHNN tiếp tục duy trì điều hành chính sách tiền tệ ổn định, đồng thời hỗ trợ các TCTD trong việc kiến nghị với Chính phủ, các bộ, ngành và các địa phương tháo gỡ khó khăn về mặt pháp lý cho các dự án để các dự án nhanh chóng được triển khai.

Còn theo ông Đỗ Thanh Sơn, trên cơ sở hạn mức tăng trưởng tín dụng được NHNN giao, VietinBank cam kết sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm giảm mặt bằng lãi suất, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, bám sát định hướng, chỉ đạo của Chính phủ và NHNN ông Đỗ Thanh Sơn khẳng định.

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú tiếp tục khẳng định, đây là hội nghị rất quan trọng của ngành Ngân hàng trong những ngày đầu năm mới Giáp Thìn 2024. “Hội nghị đưa ra thông điệp: Hoạt động tín dụng năm 2024 sẽ là nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Trong bối cảnh năm 2024 được dự báo còn nhiều khó khăn, để thực hiện thành công đa mục tiêu, vừa góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo hiệu quả hoạt động, an toàn hệ thống, vừa góp phần hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn, phục hồi và phát triển kinh tế bền vững, Phó Thống đốc đề nghị các đơn vị trong toàn ngành Ngân hàng tập trung đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ sau:

Đối với các ngân hàng thương mại: Thứ nhất, Quyết liệt triển khai có hiệu quả các giải pháp, nhiệm vụ tại Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 15/01/2024 của Thống đốc NHNN; Nghị quyết số 103/2023/QH15 ngày 09/11/2023 của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, các Nghị quyết của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2024…;

Thứ hai, quyết liệt triển khai các giải pháp tăng trưởng tín dụng đúng, trúng mục tiêu ngay từ đầu năm, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn tín dụng của nền kinh tế, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, đảm bảo hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả;

Thứ ba, tăng cường rà soát, đơn giản hóa quy trình và thủ tục cấp tín dụng, tối ưu hóa áp dụng chuyển đổi số vào quy trình cấp tín dụng, tiết giảm chi phí để phấn đấu giảm lãi suất cho vay; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, đặc biệt qua các kênh bán hàng, sản phẩm, dịch vụ được số hóa.

Thứ tư, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ tín dụng ngân hàng phù hợp từng phân đoạn khách hàng và thị trường, loại hình, nhu cầu sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, nhất là các nhu cầu vay vốn chính đáng, hợp pháp phục vụ đời sống, tiêu dùng của người dân. Chủ động và tích cực truyền thông kịp thời, rõ ràng, đầy đủ, chính xác về các chính sách, sản phẩm, dịch vụ của TCTD để giúp người dân, doanh nghiệp hiểu rõ và dễ dàng tiếp cận.

Thứ năm, tích cực, chủ động triển khai có hiệu quả, thiết thực chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp, chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội để tổ chức trao đổi, đối thoại với khách hàng vay vốn nhằm nắm bắt và kịp thời xử lý, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của khách hàng có hiệu quả, thiết thực, thực chất, qua đó mở rộng khả năng tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp, người dân. Việc tổ chức kết nối được thực hiện thường xuyên thông qua các Hội nghị, bằng các hình thức phù hợp.

Thứ sáu, tiếp tục triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo quy định của Thông tư số 02/2023/TT-NHNN. Phó Thống đốc nhất trí với chủ trương kéo dài, còn kéo dài bao lâu NHNN sẽ có thêm đánh giá. Cơ chế này phải được ban hành ngay trong quý I/2023.

Thứ bảy, tiếp tục tiết giảm chi phí, đơn giản hóa thủ tục cho vay, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ nền kinh tế.

Đối với Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố: Tiếp tục thực hiện tốt các các nhiệm vụ, giải pháp tại Chỉ thị 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành Ngân hàng trong năm 2024; chỉ đạo các chi nhánh TCTD trên địa bàn cấp tín dụng hướng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng theo chủ trương của Chính phủ, tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng; theo dõi nắm bắt tình hình kinh tế - xã hội và hoạt động ngân hàng trên địa bàn, đặc biệt là các lĩnh vực kinh tế trọng điểm, ưu tiên theo chỉ đạo của Chính phủ và của địa phương để kịp thời tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp phối hợp với ngành Ngân hàng triển khai chính sách, chương trình tín dụng phù hợp; chủ động đẩy mạnh triển khai Chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp bằng các hình thức phù hợp để nắm bắt, chủ động xử lý các kiến nghị đối với hoạt động ngân hàng; trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo NHNN, UBND tỉnh, thành phố để được xem xét xử lý theo quy định; đẩy mạnh công tác truyền thông. Cần tiếp tục quyết liệt truyền thông đồng bộ từ trung ương đến địa phương.

Đối với các đơn vị thuộc NHNNTW: Tiếp tục tham mưu Ban lãnh đạo NHNN triển khai có hiệu quả các giải pháp điều hành tiền tệ, tín dụng, lãi suất, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ chế, chính sách tín dụng.... Trong đó, điều hành tín dụng hài hòa với diễn biến kinh tế vĩ mô nhằm góp phần hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an toàn hoạt động của các tổ chức tín dụng.

“NHNN sẽ tiếp thu các ý kiến phát biểu tại hội nghị để có văn bản kiến nghị tới Chính phủ, các bộ ngành để có các giải pháp tháo gỡ khó khăn”, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú cho biết.