Nghiên cứu - Trao đổi

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú: Tiếp tục các giải pháp tín dụng phù hợp, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025

Ngô Hải (thực hiện) • 29/01/2025 06:16

Bước sang năm 2025, trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức và cơ hội đan xen, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tiếp tục thực hiện các giải pháp tín dụng phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng, phù hợp với khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đó là những chia sẻ của Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú với phóng viên Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ trước thềm năm mới.m tắt

BƯỚC SANG NĂM 2025, TRONG BỐI CẢNH CÓ NHIỀU KHÓ KHĂN, THÁCH THỨC VÀ CƠ HỘI ĐAN XEN, NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM (NHNN) TIẾP TỤC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP TÍN DỤNG PHÙ HỢP VỚI DIỄN BIẾN KINH TẾ VĨ MÔ, ĐÁP ỨNG NHU CẦU VỐN TÍN DỤNG, PHÙ HỢP VỚI KHẢ NĂNG HẤP THỤ VỐN CỦA NỀN KINH TẾ, NHẰM GÓP PHẦN THÚC ĐẨY TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ. ĐÓ LÀ NHỮNG CHIA SẺ CỦA PHÓ THỐNG ĐỐC THƯỜNG TRỰC NHNN ĐÀO MINH TÚ VỚI PHÓNG VIÊN TẠP CHÍ THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ DỊP ĐẦU XUÂN NĂM MỚI.

Phóng viên: Thưa Phó Thống đốc, năm 2024, kinh tế trong nước và quốc tế đối mặt nhiều khó khăn, xung đột địa chính trị diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới…, trong bối cảnh đó, NHNN đã điều hành như thế nào để đạt được các mục tiêu (tín dụng, lãi suất, tỷ giá…) đề ra từ đầu năm?

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú: Năm 2024 tiếp tục là một năm đầy khó khăn, thách thức khi tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường. Kinh tế toàn cầu hồi phục chậm, tăng trưởng không đồng đều ở các khu vực. Lạm phát toàn cầu giảm nhưng tốc độ giảm vẫn chậm hơn kỳ vọng và tiềm ẩn rủi ro tăng trở lại. Ở trong nước, là một nền kinh tế có độ mở lớn, Việt Nam dễ chịu tác động từ những biến động trên thị trường thế giới, đặt ra rất nhiều thách thức đối với điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) của NHNN trong năm 2024, vừa đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, vừa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Trong bối cảnh đó, bám sát chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã điều hành CSTT chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. NHNN đã điều hành linh hoạt, chủ động nghiệp vụ thị trường mở nhằm hỗ trợ thanh khoản cho các TCTD, ổn định thị trường tiền tệ, hỗ trợ thực hiện mục tiêu CSTT.

Sau khi điều chỉnh giảm mạnh lãi suất vào năm 2023, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành ở mức thấp trong bối cảnh lãi suất thế giới vẫn neo ở mức cao, tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp, qua đó có điều kiện để hỗ trợ nền kinh tế.

Trên thị trường ngoại tệ, NHNN tiếp tục điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường, góp phần hấp thu các cú sốc bên ngoài; phối hợp đồng bộ các công cụ CSTT trong từng giai đoạn để hạn chế áp lực tỷ giá; sẵn sàng hỗ trợ thanh khoản thị trường nhằm phục vụ các nhu cầu ngoại tệ của nền kinh tế, bình ổn tâm lý thị trường và tỷ giá, qua đó ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.

Trong điều hành tín dụng, để tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD cung ứng vốn cho nền kinh tế, ngày 31/12/2023, NHNN đã giao hết toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 cho các TCTD và thông báo công khai nguyên tắc xác định để TCTD chủ động thực hiện tăng trưởng tín dụng. Trong năm 2024, NHNN đã chủ động thực hiện 2 lần điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các TCTD vào ngày 28/8/2024 và ngày 28/11/2024 theo nguyên tắc cụ thể, đảm bảo công khai, minh bạch trong điều kiện lạm phát được kiểm soát tốt dưới mức mục tiêu để kịp thời đáp ứng vốn cho nền kinh tế, hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh.

Bên cạnh đó, NHNN yêu cầu các TCTD thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo về hoạt động tiền tệ, tín dụng, các quy định về cấp tín dụng nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh, bảo đảm an toàn hệ thống và ổn định thị trường tiền tệ; tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, lành mạnh, hạn chế nợ xấu gia tăng và phát sinh, đảm bảo an toàn hoạt động của TCTD; hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực là động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tiếp tục duy trì ổn định mặt bằng lãi suất tiền gửi và nỗ lực hơn nữa để giảm mặt bằng lãi suất cho vay thông qua tiết giảm chi phí, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số.

Đồng thời, NHNN tiếp tục chỉ đạo các TCTD đẩy mạnh triển khai các chương trình tín dụng như: Chương trình 145 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư; Chương trình tín dụng đối với lĩnh vực lâm, thủy sản 60 nghìn tỷ đồng… Đặc biệt, ngành Ngân hàng đã khẩn trương, kịp thời thực hiện các giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3.

Tính đến ngày 31/12/2024, tín dụng nền kinh tế tăng khoảng 15,08% so với cuối năm 2023. Tín dụng tập trung vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên.

Với các giải pháp CSTT được triển khai đồng bộ, linh hoạt trong năm 2024, ngành Ngân hàng đã đóng góp tích cực vào các kết quả nổi bật về phát triển kinh tế đất nước trong bối cảnh kinh tế thế giới, khu vực biến động phức tạp. Kinh tế trong nước phục hồi tích cực, tăng trưởng GDP năm 2024 đạt 7,09%; lạm phát được kiểm soát tốt, chỉ số giá tiêu dùng bình quân cả năm tăng 3,63% so với năm 2023 - dưới mức mục tiêu Quốc hội đặt ra; các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo. Những kết quả nêu trên trong điều hành CSTT đã góp phần tạo lập nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định và duy trì lòng tin của cộng đồng nhà đầu tư trong và ngoài nước, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Nhiều tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế uy tín (như Fitch Rating, Moody’s, S&P) tiếp tục đánh giá tích cực về tình hình kinh tế của Việt Nam.

Phóng viên: Năm 2024 cũng chứng kiến những hậu quả nặng nề của thiên tai đặc biệt là cơn bão số 3. Với tinh thần tương thân tương ái, đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp, ngành Ngân hàng đã triển khai các chính sách, giải pháp nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 (bão Yagi) ra sao, thưa Phó Thống đốc?

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú: Cơn bão số 3 đã ảnh hưởng nặng nề đến đời sống kinh tế - xã hội của nhiều địa phương. Theo thống kê của 26 NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, có khoảng 124 nghìn khách hàng bị ảnh hưởng với dư nợ là khoảng 192 nghìn tỷ đồng, chiếm 3,1% tổng dư nợ trên địa bàn. Với tinh thần tương thân tương ái, đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp, ngành Ngân hàng đã chủ động triển khai quyết liệt, kịp thời với tinh thần trách nhiệm cao nhất các giải pháp hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng.

Về phía NHNN, NHNN đã ban hành 4 văn bản và tổ chức Hội nghị trực tuyến với UBND 26 tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3 để chỉ đạo và triển khai các giải pháp của ngành Ngân hàng hỗ trợ tháo khó khăn giúp người dân doanh nghiệp như: (i) Cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét miễn giảm lãi vay, tiếp tục cho vay mới khôi phục sản xuất kinh doanh sau bão; (ii) Thực hiện xử lý nợ đối với khách hàng bị thiệt hại về vốn vay theo quy định hiện hành; (iii) Xây dựng các chương trình, các gói tín dụng mới với lãi suất phù hợp, khẩn trương xét duyệt cho vay mới và tạo điều kiện thuận lợi, dễ dàng cho người vay nhất là vấn đề tài sản bảo đảm, hạn mức tín dụng nhằm giúp khách hàng khắc phục khó khăn, ổn định sản xuất kinh doanh sau bão.

Về phía các TCTD, trên cơ sở chỉ đạo của NHNN và với tinh thần đồng hành, chia sẻ cùng khách hàng, các TCTD đã tích cực và khẩn trương ban hành, công bố công khai các chương trình, các gói tín dụng nhằm kịp thời hỗ trợ, khắc phục thiệt hại do bão lũ gây ra, tạo điều kiện cho khách hàng khôi phục và thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh. Đến ngày 30/11/2024, các NHTM đã thực hiện: cho vay mới theo các chương trình ưu đãi với doanh số lũy kế là khoảng 43 nghìn tỷ đồng; hạ lãi suất cho những khoản vay hiện hữu đối với dư nợ khoảng 102 nghìn tỷ đồng.

Đồng thời, thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 143/NQ-CP ngày 17/9/2024 của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 3, NHNN đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1510 ngày 4/12/2024 quy định về phân loại tài sản có, mức trích lập dự phòng rủi ro, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro đối với khoản nợ của khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3, ngập lụt; lũ, sạt lở đất sau bão số 3; đồng thời ban hành Thông tư 53/2024/TT-NHNN ngày 4/12/2024 quy định về việc TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu thời hạn trả nợ đối với khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3, ngập lụt, lũ, sạt lở đất sau bão số 3.

Với các quy định này, khách hàng vay vốn tại TCTD gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3, ngập lụt, lũ, sạt lở đất sau bão số 3 được TCTD xem xét cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ; chính sách được thực hiện đến hết ngày 31/12/2025. Các giải pháp hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão số 3 của ngành Ngân hàng đã phát huy hiệu quả, giúp giảm bớt tác động tiêu cực của cơn bão đối với đời sống và kinh tế của người dân, doanh nghiệp. Việc giữ vững nguồn lực tài chính và các hỗ trợ kịp thời đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình phục hồi sau thiên tai, giúp cho người dân và doanh nghiệp sớm vượt qua khó khăn và trở lại hoạt động bình thường.

Phóng viên: Tình hình kinh tế, chính trị thế giới vẫn đang diễn biến khó lường, NHNN đánh giá những cơ hội và thách thức đối với ngành Ngân hàng trong năm 2025 như thế nào, thưa Phó Thống đốc?

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú: Năm 2025 được dự báo tiếp tục là một năm có nhiều khó khăn, thách thức với kinh tế Việt Nam nói chung và với điều hành CSTT nói riêng khi kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều yếu tố bất định và tiềm ẩn rủi ro. Những tác động từ thị trường thế giới có thể kể đến như: xung đột địa chính trị còn phức tạp; triển vọng tăng trưởng kinh tế thế giới chưa thật sự rõ ràng; xu hướng bảo hộ thương mại và biến động dòng vốn; lộ trình chính sách tiền tệ khó lường của các ngân hàng trung ương lớn (đặc biệt là Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ - FED) và biến động trong luân chuyển dòng vốn quốc tế; giá cả hàng hóa thế giới biến động phức tạp, xu hướng gia tăng về an ninh lương thực tại các quốc gia; tác động của thiên tai, thời tiết cực đoan... Những yếu tố này có khả năng gây áp lực lên tỷ giá và thị trường ngoại tệ. Chưa kể, lạm phát toàn cầu giảm nhưng chưa bền vững và tiềm ẩn rủi ro áp lực tăng trong bối cảnh độ mở của nền kinh tế Việt Nam lớn.

Ở trong nước, bên cạnh các yếu tố thuận lợi hỗ trợ tăng trưởng kinh tế (như quyết tâm của Chính phủ thực hiện thắng lợi mục tiêu tăng trưởng 2021-2025, đầu tư công và các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn tiếp tục được đẩy mạnh triển khai...), kinh tế trong nước vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức từ yếu tố bên ngoài nói trên.

Trong khi đó, sức ép cung ứng vốn của hệ thống các TCTD đối với nền kinh tế vẫn còn lớn, kể cả vốn trung dài hạn trong bối cảnh huy động vốn từ thị trường trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán gặp nhiều khó khăn. Điều này tiềm ẩn rủi ro kỳ hạn, rủi ro thanh khoản lớn đối với hệ thống ngân hàng (huy động ngắn hạn cho vay trung dài hạn). Bên cạnh đó, nguồn lực để thực hiện các chương trình tín dụng chính sách còn hạn chế so với nhu cầu thực tế của người nghèo và các đối tượng chính sách; Một số chương trình tín dụng đã được ban hành nhưng chưa được bố trí nguồn vốn ổn định để thực hiện...

Bối cảnh quốc tế và trong nước trên đây đặt ra không ít những khó khăn, thách thức đối với ngành Ngân hàng nói chung và công tác điều hành CSTT của NHNN nói riêng trong năm 2025. Tuy nhiên, với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự linh hoạt, chủ động, quyết liệt của NHNN trong điều hành và những nỗ lực, trách nhiệm cao của hệ thống ngân hàng sẽ từng bước hóa giải những thách thức để đạt các mục tiêu.

Phóng viên: Trước những cơ hội và thách thức trên, xin Phó Thống đốc chia sẻ về những định hướng điều hành tín dụng của NHNN trong năm 2025?

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú: Sang năm 2025, NHNN tiếp tục chủ động rà soát để sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, các cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động tín dụng ngân hàng.

Tiếp tục thực hiện các giải pháp tín dụng phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng, phù hợp với khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Theo đó, NHNN tiếp tục chỉ đạo các TCTD: (i) Hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; (ii) Xây dựng các sản phẩm tín dụng cho các ngành, lĩnh vực phù hợp với chiến lược kinh doanh, khả năng cân đối nguồn lực của TCTD, chú trọng đầu tư tín dụng vào các dự án, công trình trọng điểm; (iii) Tích cực triển khai các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp sau bão số 3 (cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ theo Quyết định số 1510/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phân loại tài sản có, mức trích lập dự phòng rủi ro, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro đối với khoản nợ của khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại của bão số 3 và Thông tư số 53/2024/TT-NHNN, giảm lãi suất, cho vay mới khôi phục, duy trì sản xuất kinh doanh…); (iv) Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.

Ngành Ngân hàng tiếp tục đẩy mạnh triển khai Chương trình kết nối Ngân hàng – Doanh nghiệp; triển khai quyết liệt các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (Chương trình cho vay đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản; Chương trình cho vay liên kết thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp khu vực đồng bằng sông Cửu Long; Chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị quyết 33/NQ-CP của Chính phủ…) và phối hợp với các bộ, ngành, địa phương kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.

Ngoài ra, NHNN tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện để Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện tốt các chương trình, chính sách tín dụng ưu đãi theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; tiếp tục đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ được giao của ngành Ngân hàng tại các Chương trình mục tiêu quốc gia; Tiếp tục triển khai Kế hoạch hành động của ngành Ngân hàng thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030.​

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Phó Thống đốc Thường trực!