Tiền gửi ngân hàng được đảm bảo an toàn ở mức độ cao

Tiền gửi ngân hàng được đảm bảo với lãi suất thực dương. Trong cơ cấu xây dựng lãi suất cho các kỳ hạn tiền gửi ngân hàng, mỗi ngân hàng đều tuân thủ nguyên tắc đảm bảo quyền lợi hài hòa giữa các bên có liên quan và trách nhiệm đóng thuế kinh doanh ngân hàng. Hơn nữa, lãi suất ngân hàng được xây dựng đáp ứng tiêu chí điều tiết lãi suất trong quản lý lưu thông tiền tệ của Ngân hàng Trung ương. Cụ thể, lãi suất ngân hàng đáp ứng yếu tố chi phí đầu vào sử dụng tiền gửi, bao gồm, chi phí lãi suất đối với người gửi tiền (lãi suất thực dương), chi phí bảo hiểm tiền gửi, chi phí thuế kinh doanh ngân hàng, chi phí vận hành ngân hàng (nhân công, trang thiết bị và an ninh).

Tiền gửi ngân hàng được cơ chế giám sát ngân hàng và công cụ bảo hiểm tiền gửi (BHTG) bảo vệ ở mức cao. Khi huy động tiền gửi từ cộng đồng, danh mục huy động vốn trên cân đối tài sản của ngân hàng hình thành tài sản có của ngân hàng. Ngân hàng có trách nhiệm bảo vệ tiền gửi được huy động theo cách thức bảo vệ tài sản có của chủ sở hữu. Với bất kỳ khó khăn nào phát sinh trong kinh doanh ngân hàng, vốn chủ sở hữu ngân hàng là nguồn tài chính đầu tiên được dùng để chi trả tiền gửi cho người gửi tiền. Điều đó thể hiện trách nhiệm cao nhất của ngân hàng đối với người gửi tiền đã tin tưởng gửi tiền vào ngân hàng. Hơn thế nữa, trong suốt quá trình huy động tiền gửi, kinh doanh, đầu tư của ngân hàng, một cơ chế giám sát ngân hàng chặt chẽ được thực thi từ chính nội bộ ngân hàng, cơ quan giám sát hoạt động ngân hàng (cơ quan Thanh tra và Giám sát Ngân hàng) và cơ quan Bảo hiểm tiền gửi. Với sự hỗ trợ của ứng dụng công nghệ tiên tiến, huy động tiền gửi được xử lý nhanh, hiệu quả và an toàn với mức độ ngày càng được nâng cao.

Tổ chức BHTG bảo vệ trực tiếp tiền gửi ngân hàng thuộc đối tượng BHTG thông qua chi trả BHTG khi ngân hàng huy động tiền gửi không có khả năng tiếp tục hoạt động và chi trả tiền gửi. Tiền gửi ngân hàng đáp ứng 2 tiêu chí tiên quyết được tổ chức Bảo hiểm tiền gửi chi trả bảo hiểm khi xẩy ra sự kiện BHTG. Cụ thể, (1) tiền gửi tại ngân hàng tham gia bảo hiểm tiền gửi và (2) là tiền gửi thuộc đối tượng BHTG theo qui định. Hơn thế nữa, hoạt động giám sát và kiểm tra của tổ chức BHTG đối với tổ chức tham gia BHTG, là kênh bảo vệ gián tiếp tiền gửi ngân hàng. Kinh nghiệm sau 20 năm triển khai công cụ BHTG ở Việt Nam cho thấy, từ khi có hoạt động BHTG, chưa có cá nhân nào bị mất tiền gửi do ngân hàng nhận tiền gửi đóng cửa hoạt động và không có khả năng chi trả tiền gửi.

Thực tiễn triển khai hoạt động BHTG ở Mỹ từ năm 1934 cho thấy, cho tới nay mặc dầu số lượng ngân hàng Mỹ đóng cửa trong giai đoạn 1934-2019 rất lớn, tổ chức BHTG Mỹ đã bảo vệ thành công tất cả người gửi tiền thuộc đối tượng BHTG và không sử dụng nguồn lực tài chính từ tiền thuế để giải quyết khó khăn ngân hàng. Thực tiễn đó đánh dấu hiệu quả lớn lao bảo vệ tiền gửi ngân hàng của công cụ BHTG nói riêng và công cụ giám sát ngân hàng nói chung.

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ ngân hàng tiên tiến, hoạt động huy động tiền gửi ngân hàng đang được đa dạng, thúc đẩy tốc độ xử lý gửi tiền được nhanh hơn và thuận tiện hơn. Đi đôi với đó, việc đảm bảo an toàn đối với tiền gửi ngân hàng cần đáp ứng ở mức cao hơn. Trong bối cảnh đó, trao nhiều nội dung giám sát ngân hàng trong khuôn khổ Chương trình Củng cố hoạt động ngân hàng hiện nay tới cơ quan BHTG có thể là lựa chọn cần được xem xét nhằm hướng tới mục tiêu đáp ứng bảo vệ cao hơn tiền gửi ngân hàng.

Nhằm nâng cao mức độ bảo vệ trực tiếp người gửi tiền, điều chỉnh hạn mức chi trả bảo hiểm tiền gửi cần được xem xét, có cơ chế điều chỉnh thích hợp về qui mô và thời điểm.

Tài liệu tham khảo

- Mankiw G. N. (1992), Marcroeconomics, Harvard University, Worth Publishers, 33 Irving Place, New York